4 miljoen Syriërs zijn hun land ontvlucht. Velen wonen al lange tijd in een vluchtelingenkamp. Refugee Republic brengt het dagelijks leven in zo’n kamp in beeld – op een onconventionele manier, die veel meer laat zien dan de stereotiepe beelden.
Een groepje vrouwen zit in het zand voor een rij witte tenten op hulp te wachten; een stoffig kindje achter prikkeldraad tuurt met grote ogen in de lens. Het zijn de beelden die ons uit de vluchtelingenkampen bereiken. “Maar dat is zo ontzettend stereotiep,” zegt kunstenaar Jan Rothuizen. Samen met multimediajournalist Martijn van Tol en fotograaf Dirk-Jan Visser ging hij naar het Syrische vluchtelingenkamp Domiz in Noord-Irak om het échte kampleven vast te leggen. Domiz is bedoeld voor hooguit 40.000 mensen, maar er wonen er bijna 60.000. Rothuizen: “Het heet tijdelijke opvang, maar de meeste mensen wonen hier al jaren. Daardoor is het uitgegroeid tot een stad in het klein, met zijn eigen economie en politiek.”
Refugee Republic neemt je mee naar de wereld achter de posters van de hulporganisaties. Via de pentekening van een kunstenaar, de ogen van een fotograaf en de oren van een radiomaker verken je het kamp. Je ontmoet bewoners die je via een audiovisueel scrollverhaal beter leert kennen, of je dwaalt rond in de gedetailleerde tekeningen. Je maakt kennis met Ahmed, die van zijn kampschool spijbelt omdat hij een vogelwinkeltje is begonnen, je loopt een dag mee met de druk bezette besnijdenisarts Shixmous en je valt stil bij Fatma, die via YouTube als zangeres hoopt door te breken.
Deze nieuwe journalistieke benadering creëert een nieuw perspectief. “We hebben juist ingezoomd op alledaagse verhalen. Werk, liefde, wonen, entertainment; het is daar net zo belangrijk als hier,” zegt Martijn van Tol. De interactieve mix van tekeningen, film, fotografie en tekst beschrijft hij als een bewegende kijkdoos. Waarin de kijker vrij is om zelf zijn weg te vinden en mening te vormen.
www.volkskrant.nl/refugee-republic refugeerepublic.submarinechannel.com